Betekenis van de Hamsa-hand: symboliek, geschiedenis en hoe je hem draagt

De hamsa (of khamsa) hand is een belangrijk cultureel, religieus en spiritueel symbool in meerdere religies over de hele wereld. Je ziet de hamsa hand overal op sieraden, accessoires en woonaccessoires zoals wandkleden, vaak met een "boze oog" in het midden.

Een uniek aspect van het hamsa-handsymbool is hoe breed het bereik ervan is. De meeste religieuze symbolen zijn vrijwel exclusief voor die religie: het christendom heeft het kruis, het taoïsme heeft yin en yang, de islam heeft de halve maan en ster, de lijst gaat maar door. Maar de hamsa-hand heeft spirituele betekenis in veel grote religies.

Wat symboliseert de hamsa hand? Dat is wat we vandaag gaan beantwoorden als we uitleggen wat de hamsa hand precies is, waar het vandaan komt en wat het betekent in verschillende religies.

Wat is de Hamsa?

De hamsa wordt afgebeeld als een enkele hand met de palm naar buiten gericht. Het wordt vaak afgebeeld met duimen aan beide kanten, maar kan ook op een anatomisch correcte manier worden afgebeeld met een pink en duim.

Het woord hamsa is afgeleid van het Hebreeuwse khámsa en het Arabische ḵamsa , die beide ‘vijf’ betekenen.

Waarom vijf? Naast de voor de hand liggende vijf vingers van een hand, heeft het getal vijf betekenis in meerdere religies:

• Het Sikhisme kent vijf heilige symbolen, in de volksmond de 5 K's genoemd, die symbool staan voor religieuze toewijding.

• In het hindoeïsme worden bepaalde godheden afgebeeld met vijf gezichten en gelooft men in vijf elementen.

• De Islam kent de “Vijf Pilaren” die de belangrijkste religieuze overtuigingen vertegenwoordigen.

• Het katholieke christendom gelooft dat Christus vijf belangrijke piercings had tijdens zijn kruisiging, de Vijf Heilige Wonden, Vijf Heilige Wonden of Vijf Kostbare Wonden. Rooms-katholieken noemen deze de vijf stigmata.

• Bahá'í gebruikt vijf lijnen in het ringsteensymbool (samen met twee vijfpuntige sterren) om God, de profeten en de mensheid te vertegenwoordigen.

Naast de vijf vingers heeft het hamsa-handsymbool meestal ook een oog in de handpalm, het zogenaamde ‘boze oog’, wat een eigen betekenis heeft.

Afbeelding tegoed: Bruce the Deus | Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie

Hamsa Hand met Boze Oog Betekenis

Vaak zie je een hamsa-hand met een oog in het midden, het zogenaamde ‘boze oog’.

Maar wat is het boze oog?

Het boze oog staat voor het geloof dat iemands kwade bedoelingen jegens jou (vaak uit jaloezie) metafysische gevolgen met zich meebrengen. Die kwade bedoelingen worden met een kwaadaardige blik naar jou weerspiegeld, waardoor ongeluk jouw kant op komt. Een talisman van het boze oog is echter bedoeld om je te beschermen tegen die kwaadaardigheid.

Kortom, het boze oog is een vloek en een fysiek amulet dat je tegen die vloek kan beschermen.

Wat is het verschil tussen het boze oog en de hamsa?

Wat betreft het beschermen tegen de vloek van het boze oog of algemene negativiteit, functioneren de hamsa-hand en het boze oog op dezelfde manier. Het belangrijkste verschil is dat de hamsa veel extra betekenissen heeft.

Voordat we dieper ingaan op deze betekenissen, waar en wanneer is de hamsa-hand ontstaan?

Afbeelding tegoed: British Library | Publiek domein

Oorsprong van de Hamsa-hand

Historisch gezien komt de hamsa vooral voor in het Midden-Oosten en Noord-Afrika.

De vroegst bekende afbeelding van een hamsa-hand dateert uit het oude Mesopotamië (het huidige Irak), zo'n 2000 jaar geleden. Daar werd de hand afgebeeld op amuletten ter ere van de Mesopotamische godin Inanna (of Ishtar).

Er zijn nog meer oude artefacten gevonden waarop de hamsa is afgebeeld, namelijk in Carthago (het huidige Tunesië), Spanje, Portugal en Noord-Afrika.

Een andere theorie over de oorsprong van de hamsa voert hem terug naar de Feniciërs — een oude mediterrane beschaving die ook wel Puniërs of Carthagers wordt genoemd — tussen 1550 en 330 v.Chr. De Fenicische hamsa-hand vertegenwoordigde Tanit (of Astarte), hun oppergodin die de vruchtbaarheid en maancycli bestuurde.

De hamsa-hand verspreidde zich waarschijnlijk van Mesopotamië naar Egypte, waar het zich aanpaste aan een talisman met twee vingers die de Mano Pantea (wat ‘Hand van de Algodin’ betekent) werd genoemd en die de oude Egyptische goden Osiris en Iris vertegenwoordigde.

Uiteindelijk namen de oude Sefardische Joden op het Iberisch Schiereiland de hamsa over en noemden deze de “Hand van Miriam.”

Bij welke religie hoort de Hamsa-hand?

De hamsa hand is niet exclusief voor één religie. Het is echter het meest verbonden met religies die hun oorsprong vinden in het Midden-Oosten, zoals de islam en het jodendom.

Andere religies hebben de hamsa als spiritueel symbool overgenomen en er zelfs verschillende namen aan gegeven:

• Hamesh : Dit is het Hebreeuwse woord voor “vijf”.

• Hand van Fatima : In de Islam is het Hamsa-symbool vernoemd naar Fatima, de dochter van Mohammed, de profeet en stichter van de Islam.

• Hand van Mirjam : In het Jodendom symboliseert Hamsa de Hand van God en is vernoemd naar Mirjam, de zus van Mozes.

• Hand van Moeder Maria : In het christendom is dit symbool vernoemd naar Moeder Maria, de moeder van Jezus Christus.

Vervolgens gaan we dieper in op de specifieke betekenissen van de hamsa in verschillende religies, te beginnen met de Islam.

Beeldmateriaal: Khalili Collections | CC-BY-SA 3.0 IGO

Betekenis van Hamsa Hand in de Islam

Islam is de op één na meest beoefende religie en ongeveer 24 procent van de wereldbevolking is moslim, gebaseerd op gegevens uit 2015 van Pew Research Center . Hoewel moslims overal leven, zijn de landen met de grootste moslimpopulaties te vinden in het Midden-Oosten, Zuidoost-Azië, Noord-Afrika en Centraal-Afrika.

De religie vindt zijn oorsprong in het Midden-Oosten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het hamsa-handsymbool nauw verweven is met de islamitische religie en cultuur.

Veel moslims gebruiken de hamsa om het boze oog af te weren. In de Koran, de belangrijkste religieuze tekst van de islam, wordt hiervoor gewaarschuwd.

Een andere interpretatie van de hamsa in de islam is dat het de hand van de profeet Mohammed , de stichter van de islam, vertegenwoordigt. Op een vergelijkbare manier noemen sommigen de hamsa de " Hand van Fatima ", de dochter van Mohammed.

Fatima werd door Mohammed in hoog aanzien gehouden en haar betekenis voor veel moslims wordt vergeleken met die van de Maagd Maria voor christenen. Veel moslims zien Fatima als een rolmodel voor veerkracht, empathie en welwillendheid.

Een andere betekenis van hamsa is terug te voeren op de vijf vingers, die de kernwaarden van de religie vertegenwoordigen, de zogenaamde vijf zuilen van de islam .

Weet je nog dat we eerder zeiden dat de hamsa niet altijd anatomisch correct is? Nou, een reden kan zijn dat sommige moslims geloven dat het reproduceren van de menselijke vorm in kunst een vorm van afgoderij is, vandaar de stilering.

Dit geloof wordt ook aangehangen door sommige Joden, die geloven dat het afbeelden van de hand van God als een menselijke hand verkeerd is. Over Jodendom gesproken…

Betekenis van Hamsa-hand in het Jodendom

Het Jodendom is de oudste monotheïstische godsdienst ter wereld en bestaat al bijna 4000 jaar.

In het Jodendom is de hamsa de hamesh , Hebreeuws voor "vijf". Net als de islamitische betekenis, wordt de Joodse hamsa handbetekenis vaak geïnterpreteerd als een bescherming tegen het boze oog , of de ayin ha'ra in het Hebreeuws. Het boze oog is aanwezig in zowel Joodse culturele bijgeloven als geschriften.

Sommige Joodse bijgeloven beweren dat het boze oog een groter wezen is dat op de loer ligt om mensen te vervloeken als ze worden uitgelokt. Naast het gebruik van een hamsa, kunnen Joodse mensen drie keer spugen of zeggen "laat het zonder het boze oog zijn" (kinehora in het Jiddisch) over mogelijke plannen om de vloek te vermijden.

Oude Sefardische Joden noemden de hamsa de " Hand van Mirjam ", naar de oudere zus van de Hebreeuwse profeten Mozes en Aäron. In de Thora, de primaire religieuze tekst in het Jodendom, waren Mirjam en haar broers verantwoordelijk voor het leiden van de Israëlieten uit Egypte, een gebeurtenis die de Exodus wordt genoemd en fundamenteel is voor het Jodendom. Sindsdien wordt ze een profetes genoemd.

Het idee van een symbolische, beschermende hand van God is ook aanwezig in veel van de vroege Hebreeuwse teksten. Sommige Joden in middeleeuws Spanje hebben de hamsa mogelijk gebruikt in combinatie met sympathieke magie, een praktijk om demonen af te weren.

Bovendien kunnen de vijf vingers van de hamsa de vijf boeken van de Thora vertegenwoordigen.

De Islam en het Jodendom zijn twee van de drie ‘Abrahamitische’ religies, de derde is het Christendom.

Afbeelding tegoed: VictorDoppelt | Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie

Betekenis van Hamsa Hand in het Christendom

Het christendom is de grootste religie ter wereld, net na de islam. In 2015 omvatte het christendom bijna een derde van de wereldbevolking.

De hamsa-hand is niet zo aanwezig in het christendom als in de islam of het jodendom, maar heeft wel een spirituele betekenis in de religie. Christenen die in de Levant wonen, een gebied in de oostelijke Middellandse Zee-regio van West-Azië, noemen de hamsa de " Hand van Maria " of de "Hand van de Maagd Maria".

Maria, ook wel Moeder Maria of de Maagd Maria genoemd, was de moeder van Jezus Christus in de Bijbel. Hoewel haar belang varieert, is Maria een belangrijk symbool in veel denominaties, met name het katholicisme. Over het algemeen vertegenwoordigt ze nederigheid, toewijding aan iemands geloof in God en vrijgevigheid. Als zodanig kan de hamsa deze idealen vertegenwoordigen en christenen eraan herinneren ernaar te leven.

Je ziet het hamsa-symbool ook in niet-monotheïstische religies zoals het boeddhisme en het hindoeïsme.

Betekenis van Hamsa Hand in het Boeddhisme en Hindoeïsme

Hindoeïsme en boeddhisme zijn respectievelijk de derde en vierde grootste religies ter wereld. Hoewel de twee religies verschillend zijn, delen ze beide een gemeenschappelijke oude Indiase oorsprong, samen met vergelijkbare overtuigingen in karma, reïncarnatie, spirituele verlichting en bepaalde godheden.

Tantrische boeddhisme en sommige vormen van hindoeïsme beoefenen ook energieheling, een eeuwenoude kunst om de energiestroom door je lichaam in balans te brengen door je zeven energiecentra (chakra's) uit te lijnen. Daar komt de hamsa om de hoek kijken!

Voor boeddhisten en hindoes die energetische genezing beoefenen, staat de hamsa voor de energiestroom van de chakra's , mudra's en de vijf zintuigen .

De specifieke chakra's die bij elke vinger horen zijn:

• Pinky : Sacraalchakra (intimiteit, creativiteit)

• Ringvinger : Wortelchakra (fundament, groei)

• Middelvinger : Keelchakra (waarheid, communicatie)

• Wijsvinger : Hartchakra (liefde, acceptatie)

• Duim : Zonnevlechtchakra (vertrouwen, doel)

Sommige energiegenezers gebruiken mudra's om de chakra's in balans te brengen. Mudra's zijn symbolische, vaak heilige handgebaren of handposities die elk functioneren als een "energetisch zegel van authenticiteit". De hamsa-hand kan een mudra vertegenwoordigen.

Je kent de verschillende voordelen en betekenissen van de hamsa-hand. Maar hoe gebruik je hem?

Afbeelding tegoed: just_a_cheeseburger op Flickr

Hoe draag je de Hamsa

U kunt vrijwel alle soorten accessoires vinden die de hamsa-hand afbeelden, waaronder verschillende kleuren, eenvoudige of uitgebreide ontwerpen en van klein tot groot.

Als je kiest voor sieraden, kun je altijd kiezen voor een statement hamsa hand ketting. Voor een hamsa hand armband is het aan te raden om deze om je linker pols te dragen voor emotionele bescherming en om je rechter pols om kennis of wijsheid aan te trekken.

Als je de hamsahand als decoratie gebruikt, bijvoorbeeld als wanddecoratie, kun je hem het beste boven je deur of aan een muur tegenover je deur hangen om slechte energieën buiten te houden.

Moet de hamsa-hand omhoog of omlaag zijn ? Het hangt af van uw intenties, aangezien beide posities gunstig zijn.

Over het algemeen wordt gezegd dat een hamsa-hand met de vingers omhoog je beschermt tegen negatieve energie, zowel extern als intern via zelfdestructieve gedachten. Een hamsa-hand met de vingers omlaag zou geluk brengen, de vruchtbaarheid verbeteren en overvloed aantrekken.

Wil je een Hamsa bemachtigen?

Lang voordat we letters en alfabetten hadden, gebruikten we symbolen om te communiceren. Tegenwoordig dienen symbolen zoals de hamsa-hand een groter doel, namelijk het vertegenwoordigen van overtuigingen en tradities die fundamenteel zijn voor wie we zijn. Het dragen van een hamsa-handketting of het ophangen ervan aan je muur kan je helpen om in contact te komen met je roots of gewoon de slechte vibes op afstand te houden.

Klaar om te shoppen? Bekijk vandaag nog onze collectie symbolische sieraden!

Necklaces

Rings

Gemstone Pendants

Gemstone Earrings